Een geschil met een aannemer komt in onze moderne maatschappij steeds vaker voor en wordt in de meeste gevallen uitgevochten via de juridisch weg, maar heeft u wel eens nagedacht over het inschakelen van een bouwmediator?
De immer toenemende juridisering van conflictoplossing is een tijdverschijnsel dat een stevige voedingsbodem heeft in de steeds complexere maatschappelijke en zakelijke verhoudingen.
direct door naar…
- Voordelen bouwmediation
- Rol van bouwmediator
- Kenmerken bouwmediation
- Waarom mediation?
- Cultuuromslag in de bouw
- Wat kost een mediator?
Voordelen van bouwmediation
Gelukkig bestaat er voor veel conflicten een aantrekkelijker alternatief: bouwmediation en bouwbemiddeling. Deze wijze van conflictoplossing:
- voorkomt escalatie van het conflict
- werkt altijd sneller
- is voordeliger
- en biedt een duurzame oplossing, de vertrouwensrelatie blijft intact
Met mediation c.q. bemiddeling houdt u het conflict in eigen hand door dit onder begeleiding van een mediator/bemiddelaar samen met de andere partij op te lossen. Bovendien is mediation een bouwsteen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en handelen.
Wat kan een bouwmediator voor u doen?
Een bouwmediator kan op professionele wijze snel bijdragen aan de oplossing van uw conflict. Vaak heeft dit type mediator een achtergrond in de bouwbranche. Door de ervaring die hij of zij heeft opgedaan is er goed inzicht en know-how van bijvoorbeeld integrale contracten, zoals design & construct contracten, waarbij veelal meerdere disciplines (architecten, ontwerpers, constructeurs, (onder)aannemers, installateurs, toeleveranciers etc.) betrokken zijn.
De motivatie van een bouwmediator is ingebed in zijn of haar overtuiging dat er kan worden bijgedragen aan verdere vernieuwing in de bouw. Deze vernieuwing zal voornamelijk gestalte krijgen door een voortgaande mentaliteitsverandering en daarmee in de pas lopende professionalisering bij alle betrokken partijen in de bouwketen, zowel aan opdrachtgevers- als aan opdrachtnemerszijde.
Mediation is een belangrijke bouwsteen voor die professionalisering en past geheel in het huidige tijdsbeeld. Als element van risicomanagement wordt het voor contractpartijen steeds belangrijker om mediation als beheersinstrument een plaats te geven. Ook als element van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) dient mediation haar plaats te krijgen.
Nu mediation deel is geworden van ons rechtsbestel, zal het naar verwachting gemakkelijker worden draagvlak te krijgen voor de toepassing ervan. In dit kader is het van belang in de moderne contracten een zogenoemde mediationclausule op te nemen, waarin wordt bepaald dat partijen zullen proberen hun geschil in eerste instantie op te lossen met behulp van mediation.
De benoemde bouwbemiddelaar heeft de rol van onpartijdige procesbegeleider en treedt in die hoedanigheid op als neutrale conflictmanager, die het proces van conflictoplossing op pro-actieve en professionele wijze aanstuurt. Wilt u meer informatie over de rol van de mediator? Lees dan ons artikel: wat doet een mediator.
Kenmerken van bouwmediation
Er zijn verschillende kenmerken waaraan beide partijen moeten voldoen wil er een succesvol bouwmediation traject gestart kunnen worden, Deze zijn hieronder voor u uiteengezet.
Vertrouwelijkheid
Partijen moeten zich tijdens het mediationproces vrij voelen om te spreken over waar het hen werkelijk om gaat en moeten vrij kunnen nadenken over mogelijke uitkomsten, zonder dat de andere partij daar een beroep op kan doen wanneer de mediation wordt afgebroken. Daarom wordt in de mediation-overeenkomst door alle betrokkenen expliciet voor geheimhouding getekend.
Vrijwilligheid
Het staat elk der partijen en de mediator vrij om de mediation op elk gewenst moment te beëindigen.
Commitment
Partijen moeten zich gebonden voelen (commitment) aan het proces om er samen uit te komen.
Vrijblijvendheid
Geen der partijen kan worden vastgepind aan mogelijke oplossingen en opties, die hij in de mediation ter bespreking naar voren brengt. Dit geeft de noodzakelijke ruimte voor het opperen en bespreken van allerlei creatieve oplossingen.
Vrij tot vaststelling
Pas nadat de vaststellingsovereenkomst, waarin de bereikte resultaten zijn vastgelegd, door beide partijen is ondertekend, zijn partijen hieraan gebonden.
Bereidwilligheid
Partijen moeten werken aan hun werkrelatie en obstakels wegnemen die de onderlinge communicatie in de weg staan. De mediator speelt hier een belangrijke rol!
Volmacht
Partijen dienen te kunnen beslissen over de gezamenlijke oplossing van het conflict en moeten hiertoe over het juiste mandaat (volmacht) beschikken.
Welke plaats heeft mediation?
Mediation wordt in Nederland steeds vaker toegepast bij andere conflict situaties, zoals: echtscheidingen, arbeidsconflicten en geschillen in de automatisering, het onderwijs en de gezondheidszorg.
De traditionele weg naar de rechter blijkt in veel conflicten een oplossing die niet meer voldoet omdat het tijdrovend, kostbaar en weinig voorspelbaar is. Daarbij komt ook dat mensen steeds mondiger worden en in toenemende mate zelf invloed willen uitoefenen op de uitkomst van een conflict.
Dat steeds meer mensen bij een geschil met een aannemer de weg naar de bouwmediator vinden is dus logische vervolgstap. Mediation kan een conflict in korte tijd en met minimale kosten oplossen en tast de onderlinge vertrouwensrelatie tussen partijen niet aan.
Enkele statistieken
Statistieken over mediations geven het volgende aan: drie op de vier mediations slagen, twee op de drie mediations worden binnen een periode van 10 weken afgewikkeld, 90% van de mediations vragen minder dan 20 gespreksuren.
Gegevens afkomstig van de Vereniging van Bouwmediators. (www.bouwmediators.nl)
Cultuuromslag in de bouw
De toepassing van mediation in de bouw stuit echter nog vaak op weerstand, enerzijds door onbekendheid ermee en anderzijds door het automatisme het conflict uit handen te geven aan een advocaat. Opdrachtgevers hebben door het van oudsher uitgeven van uitvoeringscontracten op basis van bestek – de zogenoemde UAV-contracten – opdrachtnemers reactief gemaakt met betrekking tot het omgaan met wijzigingen, onvolkomenheden, onjuistheden, onvolledigheden e.d. Dit heeft bijgedragen aan de “claimcultuur” bij aannemers in relatie tot vooral meerwerk.
Sinds enkele jaren zijn publieke opdrachtgevers in de bouwbranche sterk gedreven om verandering aan te brengen in die cultuur, waarbij de nadruk ligt op het verbeteren van vertrouwen, samenwerking, prijs-kwaliteit-verhouding, innovatie en transparantie.
Met de versnelde introductie van de voor Nederland innovatieve integrale contractvormen als Design & Construct, PPS, DBFM(O), Allianties etc. vindt ook een snelle verschuiving plaats van taken, die traditioneel bij de opdrachtgever lagen, naar opdrachtnemers.
Doordat betrokken partijen zich hun nieuwe rol nog onvoldoende hebben eigengemaakt is de kans op geschillen toegenomen en is de basis gelegd voor verder toenemende juridisering van de bouwpraktijk.
Wat kost een bouwmediator?
De kosten van een mediation procedure zijn opgebouwd uit het honorarium (uurtarief) van de bouwmediator, de kosten van externe partijen en deskundigen en de door deze partijen gemaakte kosten.
Hoe wordt het uurtarief berekend?
Het honorarium wordt berekend op basis van het aantal bestede uren volgens een overeengekomen uurtarief en wordt niet afhankelijk gesteld van het al dan niet bereiken van een oplossing van het conflict. Zo wordt de neutraliteit van de bemiddelaar gewaarborgd. Het aantal uren kan sterk variëren van enkele uren tot wel meer dan vijftig. Het gemiddelde bedraagt ongeveer 15 contacturen.